Trwająca przebudowa centralnej części placu Defilad w Warszawie to jedno z najważniejszych przedsięwzięć urbanistycznych ostatnich lat. Projekt, realizowany przez firmę Balzola według koncepcji pracowni A-A Collective, stanowi kluczowy element szerszego programu „Nowe Centrum Warszawy”.

Nowa jakość przestrzeni publicznej w centrum Warszawy

Przestrzeń o długo pozostającej niezagospodarowanej funkcji parkingowej przekształca się obecnie w wielkomiejski plac miejski z wyraźną dominacją zieleni. Lokalizacja u stóp Pałacu Kultury i Nauki, pomiędzy powstającym Muzeum Sztuki Nowoczesnej a planowaną siedzibą teatru TR Warszawa, nadaje tej inwestycji szczególny charakter – staje się ona punktem spajającym rozproszone dotąd funkcje kulturowe i komunikacyjne śródmieścia. Architekci zaproponowali przestrzeń o nieregularnym, asymetrycznym układzie, która odwzorowuje historyczną siatkę ulic i zarys nieistniejących kamienic. Zastosowano przy tym zróżnicowaną nawierzchnię – sześć typów kamienia naturalnego, w tym płyty granitowe oraz odzyskaną kostkę z placu Defilad. Koncepcja wpisuje się w ideę rekonstrukcji pamięci miejsca poprzez formę przestrzenną – obrysy budynków z granitu i kolorystyczne rozróżnienia nawierzchni przypominają o przedwojennej zabudowie i dziedzińcach. Wkomponowany w przestrzeń placu zbiornik wodny od strony MSN symbolicznie odtwarza dawny dziedziniec jednej z kamienic. Plac nie tylko nawiązuje do historii, lecz także tworzy nową jakość przestrzeni publicznej, służąc wypoczynkowi, rekreacji i wydarzeniom miejskim.

Zrównoważone zagospodarowanie zieleni i retencji

Jednym z najistotniejszych elementów projektu jest wprowadzenie znacznych ilości zieleni – zarówno wysokiej, jak i niskiej. Na nowym placu znajdzie się ponad 200 drzew, w tym modrzewie europejskie, lipy, jesiony, miłorzęby i buki. Wybór gatunków nie był przypadkowy – zdecydowano się na drzewa dobrze adaptujące się do warunków miejskich oraz wspomagające retencję wody. Uzupełnieniem są dekoracyjne nasadzenia grujeczników i magnolii, a także 11 gatunków krzewów oraz 40 rodzajów bylin i roślin cebulowych. Powierzchnia trawników osiągnie łącznie 3600 m², tworząc zielone enklawy w samym centrum miasta.Zieleń nie pełni jedynie funkcji estetycznej – projektanci przewidzieli także systemy związane z gospodarowaniem wodami opadowymi. Instalacja zbiorników retencyjnych, choć wymagała usunięcia części odkrytych pozostałości archeologicznych, pozwoli na magazynowanie deszczówki i wykorzystanie jej do podlewania roślinności. W ten sposób plac staje się przykładem zrównoważonego zarządzania przestrzenią miejską, odpowiadającego na wyzwania klimatyczne.

Archeologia i historia wpisane w nową strukturę placu Defilad

Realizacja inwestycji w ramach planu Nowe Centrum Warszawy wiązała się z koniecznością przeprowadzenia kompleksowych badań archeologicznych. W ich trakcie odkryto liczne pamiątki po dawnej Warszawie – przedmioty codziennego użytku, fragmenty infrastruktury oraz relikty przedwojennej zabudowy. Ujawniono brukowane jezdnie, zachowane krawężniki, pozostałości kamienic i szyny tramwajowe z historycznego przebiegu ulicy Złotej. Wydobyte artefakty, takie jak monety, flakony, guziki czy biżuteria, trafiły do zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego. Szczególne znaczenie ma także rekonstrukcja trybuny honorowej z lat 50., której podziemia, niegdyś wykorzystywane przez oficjeli PRL, zostały zabezpieczone i częściowo odtworzone. Projekt w subtelny sposób odnosi się do trudnych warstw historii tego miejsca – od tragicznej zagłady dzielnicy w czasie II wojny światowej, przez powojenne wyburzenia, po okres monumentalnej modernizacji PRL. Plac Centralny nie odcina się od przeszłości, lecz staje się platformą pamięci – nowoczesną i otwartą, ale zakorzenioną w miejskiej tożsamości.

Otwarcie placu planowane jest na wiosnę 2025 roku. Inwestycja, choć opóźniona przez dodatkowe prace archeologiczne, znacząco zmieni oblicze śródmieścia Warszawy. Nowa przestrzeń nie tylko poprawi funkcjonalność i estetykę obszaru wokół Pałacu Kultury, lecz także stworzy atrakcyjne miejsce spotkań, spacerów i wydarzeń miejskich, odpowiadając na współczesne potrzeby mieszkańców metropolii.

Plac Centralny w Warszawie – zielona metamorfoza serca miasta– metryczka projektu

Lokalizacja: Warszawa / Polska
Projekt: A-A Collective
Wykonanie: Balzola
Typ: przestrzeń miejska

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!