kızılay odtülüler dershane

Publiczne

Przebudowa Starego Rynku w Częstochowie – historia pewnego projektu

Szeroko tocząca się w tej chwili dyskusja na temat tzw. betonozy w polskich miastach zawiera w sobie szereg automatycznie, bezrefleksyjnie powielanych tez. Przyjrzyjmy się zatem jednej z inwestycji tego typu i przenalizujmy motywy powstania projektu. Poznajcie Stary rynek w Częstochowie.

Szeroko tocząca się w tej chwili dyskusja na temat tzw. betonozy w polskich miastach zawiera w sobie szereg powielanych tez związanych z problemem tworzenia się tzw. wysp ciepła w miastach oraz słabościami retencyjnymi powszechnie używanych w modernizacji centrów miast powierzchni nieprzepuszczalnych.

Przyjrzyjmy się zatem jednej z inwestycji tego typu, o tyle ciekawej, że nominowanej do nagrody Modernizacja Roku i Najlepsza Przestrzeń Publiczna Śląska, a więc przefiltrowanej przez sito branży: przebudowie Starego Rynku w Częstochowie.

Obiekt jest świeżutki, bo został oddany do użytku w marcu 2021 roku. Powstał na podstawie projektu przygotowanego przez biuro Tim Architekci  S.C. Tomasz Borowiecki, Małgorzata Małasiewicz. Intencją autorską była generalnie wyeksponowanie historycznego miejsca narodzin miasta – to na rynku głównym stał dawny ratusz, który spłonął w 1812 roku i jego w symbol w postaci szklanego pawilonu i odkopanych fundamentów są jedną z atrakcji realizacji.

Innym motywem była rewitalizacja zaniedbanej części miasta i przeniesienia jego punku ciężkości z klasztoru i alei do niego prowadzącej na inne, mniej  znane fragmenty Częstochowy.

Przebudowa Starego Rynku w Częstochowie

Uwarunkowania projektu przebudowy Startego Rynku w Czestochowie

Projekt przebudowy nie narodził się w próżni – podkreśla główny projektant - Tomasz Borowiecki z pracowni Tim Architekci. Na jego kształt miały wpływ przede wszystkim ograniczenia narzucone przez konserwatora zabytków – cały teren Starego Rynku jest pod ścisłą ochroną. Konserwator kierował się myślą, że ten teren był kiedyś utwardzonym placem handlowym i do takiego  charakteru miejsca powinna nawiązywać jego modernizacja. W związku z tym opór przeciwko zbyt licznym nasadzeniom, które nie odzwierciedlają historycznego wyglądu placu. Udało się zachować tylko 2 drzewa, które pierwotnie były na placu  - podkreśla Tomasz Borowiecki. Inne nasadzenia będą zasłaniały historyczne pierzeje kamienic  i przez to plac straci swój pierwotny charakter. Takie były argumenty konserwatora – dodaje projektant.

Podstawą oporu konserwatorów, którzy mają skłonność do tworzenia skansenów, jest zdaniem Borowieckiego ich zachowawcza postawa, która torpeduje wszelkie bardziej śmiałe pomysły, także te które promują retencję i unikanie wysp ciepła. Tak jest także w przypadku innych, tak gorąco dyskutowanych dzisiaj realizacji, podejrzewa Borowiecki. Choć oczywiście trzeba wziąć pod uwagę także fakt, że większość z nich powstawał w pierwszej dekadzie XXI wieku, w latach 2000-2010, kiedy świadomość wyzwań ekologicznych nie była tak  wysoka jak dzisiaj.

Innym problemem jest bardzo gęste uzbrojenie na terenach zurbanizowanych w centrach miast. Sprawia to, że wprowadzenie większych nasadzeń o rozbudowanej warstwie korzeniowej staje się niemożliwe i trzeba dążyć do roślin w donicach. W przypadku częstochowskim i tak udało się wywalczyć dodatkowe drzewa na terenie amfiteatru zaarażowanego na schodach do przeszklonego pawilonu oraz wzdłuż pierzei budynków. Udało się także przemycić szereg mniejszych roślin w donicach oraz na dużych rabatach.

Projekt przebudowy Starego Rynku w Częstochowie

Ożywienie fragmentu miasta

Główną ideą projektantów było jednak przede wszystkim  ożywienie tej części miasta, tak żeby stała się ona atrakcyjna dla mieszkańców i żeby wygenerować tam ruch. Głównym elementem tego planu jest amfiteatr umieszczony na schodach do postawionego w miejscu historycznego ratusza przeszklonego pawilonu mieszczącego muzeum archeologiczno - historyczne z częścią usługową, kawiarnią i toaletami publicznymi. Odbywają się tam systematycznie koncerty, które przyciągają publiczność. Innym atrakcyjnym elementem nowej aranżacji placu jest fontanna, szczególnie popularna w dni upalne.  

Jeszcze inną atrakcją jest ekspozycja w przestrzeni Starego Rynku 14 balansujących rzeźb częstochowskiego artysty Jerzego Kędziory, podwieszonych na specjalnych masztach. Ten fragment projektu nosi nazwę „Teatrum – Igrce Częstocha”. W zestawie rzeźb są m.in. dziewczynka na kole, młodzieniec z wiatraczkami, dziewczynka z szarfą, lalkarz, dzwonnik, grający na cymbałach, „złota piłka – sportowiec, atleta nad poprzeczką. Można tam też znaleźć postać Charlie Chaplina w gagu z balonami oraz słynnego francuskiego linoskoczka Philippe Petit, który m.in. w 1974 r. przeszedł na linie między wieżami World Trade Center w Nowym Jorku

Wszystko to ma spowodować napływ ruchu na plac, a co za tym idzie wygenerować w przyziemiach kamieniczek lokale usługowe i gastronomiczne oraz skłonić właścicieli do remontu kamienic – podkreśla Tomasz Borowiecki. Celem jest wykreowanie nowego salonu Częstochowy.

Nazwa projektu: Przebudowa i rozbudowa budynku Ratusza Starej Częstochowy wraz z zagospodarowaniem terenu placu Starego Rynku

Główny projektant: Tomasz Borowiecki, Tim Architekci  

Projekt: 2015

Realizacja: 2019-2021

Powierzchnia całkowita: 1618 m kw.

Powierzchnia terenu: 9340 m. kw.

Koszt inwestycji: 23 mln 889 tys. zł

Fot: TIM Architekci

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

Komentarze

Najnowsze z tego działu

Wyszukaj

Newsletter

Adres email nie jest poprawny!
Spróbuj jeszcze raz...

×

Dziękujemy za zapisanie się do subskrypcji naszego newslettera!

×
Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do newslettera Sztuki Krajobrazu!