Ogród społecznościowy Motyka i Słońce

Motyka i Słońce to ogród, który wprowadza odrobinę wsi do miasta. Mieści się w samym centrum Warszawy, a okoliczni mieszkańcy uprawiają w nim rośliny jadalne. Każdy może dołączyć!

Ogrody społecznościowe to często oddolne inicjatywy, które powstają z realnej potrzeby okolicznych mieszkańców. Ludzie mieszkający w dużych miastach, spragnieni kontaktu z przyrodą, biorą sprawy w swoje ręce i wykorzystują małe nieużytki, tworząc w ich miejscu zielone zakątki. W takich ogrodach nie brakuje roślin ozdobnych, ale również warzywników, miejsc wypoczynku oraz pasji i energii, jaką w tworzenie tych miejsc wkładają zaangażowani mieszkańcy.

Jednym z takich ogrodów jest Motyka i Słońce zlokalizowany w samym centrum stolicy, na osiedlu fińskich domków na Jazdowie. Jest to ogród warzywno-ziołowy powstały z potrzeby uprawy roślin jadalnych w mieście oraz promowania samowystarczalności żywnościowej. Ideą ogrodu społecznościowego jest zrzeszanie wszystkich tych, którzy chcą i mogą przyłączyć się do tworzenia tego miejsca. Jest to swego rodzaju laboratorium, w którym ćwiczy się kolektywne działanie i aktywizm społeczny.

Każdy ogród społecznościowy to wyjątkowe miejsce oraz ludzie, którzy je tworzą – Motyka i Słońce zrzesza około 40 ogrodników, którzy spotykają się w ogrodzie dwa razy w tygodniu. Pod ich opieką znajduje się teren około 700 mkw wraz z niedużym domkiem, a także fragment terenu znajdujący się za domkiem Państwo Miasto na Trawie zwanym Ogrodem Królowej Bony. Początkowo cała inicjatywa działała nieformalnie, obecnie ogród Motyka i Słońce prowadzony jest przez fundację Pracownia Dóbr Wspólnych, założoną między innymi w tym celu.

Solatorium, czyli zimowy ogród w Warszawie

Szczególnym obiektem w przestrzeni ogrodu jest domek fiński, który zimą zamienia się w Solatorium. Pełni on funkcję zimowego ogrodu, w którym każdy może się zregenerować. Jeden z pokoi wypełniono roślinami oraz lampami antydepresyjnymi, ustawiono także wygodne leżaki. Niewielki pokój stanowi namiastkę lata – letnie zapachy chowają się w słoikach nasączonych olejkami eterycznymi, a w udostępnionych w pokoju słuchawkach odtwarzane są dźwięki ptaków i owadów.

Osiedle Jazdów w Warszawie jako miejsce ogrodu "Motyka i słońce"

Ukryte pośród wieżowców i ruchliwych ulic Osiedle Jazdów to wyjątkowa perełka na mapie stolicy. Kolonia domków fińskich całkowicie kontrastuje z panoramą Śródmieścia, będąc jednocześnie jednym z bardziej charakterystycznych miejsc w mieście. Parterowe, drewniane domki pojawiły się w 1945 roku jako część reparacji wojennych, jakie Finlandia musiała wypłacić ZSRR. Kiedy podjęto decyzję o odbudowie Warszawy, osiedle Jazdów złożone wtedy z 90 domków miało być tymczasowym lokum dla pracowników Biura Odbudowy Stolicy.

Obecnie na terenie Osiedla Jazdów pozostało 27 domków, a całe założenie urbanistyczne wpisane jest do ewidencji zabytków. Ogrodnicy określający się jako "Motyka i Słońce" zaczęli tam działać w 2014 roku, kiedy osiedle pustoszało i potrzebowało inicjatyw społecznych, które ożywiłoby tą wyjątkową przestrzeń. Teraz niemal każdy domek na Jazdowie wynajmowany jest przez różnorakie organizacje.

W ogrodzie Motyka i Słońce dużo się dzieje – organizowane są liczne akcje społeczne, a także warsztaty. W ubiegłych latach ogrodnicy zaangażowani byli w akcję "Adoptuj Pszczołę, a w ramach minigrantu realizowany jest projekt „Niedzielny Ogrodnik”.