Największy ogród społecznościowy w Warszawie na terenie Fortu Bema wyróżniony został w konkursie „Warszawa w kwiatach i zieleni”. Ogród nie posiada ogrodzenia – otwarty dla wszystkich, stale zaprasza mieszkańców do relaksu.

Zlokalizowany na terenie Fortu Bema w Warszawie ogród społecznościowy mierzy około 4500 mkw. Przez lata peryferyjne usytuowanie działki skutkowało panującym tu nieładem charakterystycznym dla zaniedbanych terenów zielonych. Choć większość bywalców Fortu Bema omijała to miejsce, znaleźli się i tacy, którzy dostrzegli potencjał w starym sadzie założonym po wojnie przez stacjonujące tam wojsko. Grupa okolicznych mieszkańców postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce i odzyskać ten zapomniany zakątek zieleni.

Proces planowania ogrodu przebiegał nieformalnie, bez udziału architektów krajobrazu. Mieszkańcy postanowili zacząć od usunięcia narosłych przez lata warstw śmieci, uporządkować zdziczałe jabłonki, a w miejscu gęstwiny robinii i traw założyć łąkę kwietną. Ponadto w ogrodzie wykonano warzywnik i postawiono ule dla okolicznych pszczół.

Dawny sąd wojskowy to teraz ogród społecznościowy na Bemowie w Warszawie

Fort Bema to jeden z najpiękniejszych terenów zielonych w Warszawie. Wyłania się spomiędzy niskich bloków mieszkalnych i imponuje rozległością swojej przestrzeni oraz zakomponowaniem w układ forteczno-parkowy. Jego historia sięga 1886 roku, gdy Rosjanie rozpoczęli budowę pierścienia wewnętrznego wznoszonej od trzech lat Twierdzy Warszawa. Przed wojną mieściły się tam magazyny wojskowe, zaś w miejscu dzisiejszego ogrodu społecznościowego stacjonujące wojsko posadziło jabłonie, tworząc sad. Żołnierze uprawiali tutaj również warzywa, głównie strączkowe, postawili także inspekty. Dzisiaj miejsce to wykorzystywane jest na nowo – tym razem jako przestrzeń otwarta dla każdego.

Teren z potencjałem na ogród społecznościowy

Sercem ogrodu jest sad z jabłoniami, które owocują co drugi rok. Pomiędzy drzewami ciągnie się warzywnik w formie wału ziemnego wypełnionego drewnem oraz podwyższonych grządek. Nieco dalej założono specjalną grządkę pod uprawę roślin jagodowych, a także ziołownik i pasiekę. Na skraju ogrodu usytuowano kompostownik, z którego miejscy ogrodniczy mogą czerpać ekologiczny nawóz. Grządki stanowią przestrzeń wspólną, nad którą opiekę sprawują wszyscy ogrodnicy. Niewielkie skrzynki po owocach przeznaczone są na grządki do użytku indywidualnego – na początku sezonu każda skrzynka przydzielana jest konkretnej osobie, a imię opiekuna widnieje na przymocowanej do niej tabliczce.

Między drzewami zaaranżowano również strefę rekreacyjną z zawieszoną na gałęziach huśtawce oraz okrągłym stołem otoczonym pniakami. Duża przestrzeń w znacznej części nie została jeszcze zagospodarowana, ale ma w sobie duży potencjał. Wszyscy użytkownicy terenu pracują społecznie, a największą nagrodą jest możliwość oglądania efektów stopniowej metamorfozy zaśmieconego nieużytku w kwitnący ogród.

W tegorocznej edycji konkursu „Warszawa w kwiatach i zieleni” ogród społecznościowy w Forcie Bema otrzymał 2. miejsce w kategorii „Ekoogród/ogród nowoczesny”.

Bez ogrodzenia, czyli ogród społecznościowy w Forcie Bema – metryczka projektu

typ projektu: ogród społecznościowy

projekt: 2014

realizacja: 2015

lokalizacja: Fort Bema, Warszawa

powierzchnia: ok. 4500 mkw

opracowanie: Wiola Imiolczyk

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!