Tunel niczym rzeźbiarskie dzieło sztuki

Tunel w Tyrolu Południowym to prawdziwa rzeźba architektoniczna – surowy minimalizm i opływowe formy wpisane w piękny alpejski pejzaż robią wrażenie nie tylko na kierowcach, ale i na miłośnikach sztuki.

Nowo powstały tunel zaprojektowany przez pracownię Modus Architects został zrealizowany w ramach dużego projektu rozpoczętego w 2015 roku. To wielkie założenie obejmowało budowę obwodnicy, która połączyć miała dwa włoskie miasta: Bressanone oraz Varnę. Ze względu na górską lokalizację projektowanej trasy Central Juncture Ring Road Bressanone-Varna, konieczne było zaprojektowanie wielu tuneli, mostów oraz przepraw rzecznych. Tunel, o którym dziś opowiadamy, mierzy blisko 5 kilometrów, a to, co go wyróżnia, to wyjątkowa forma architektoniczna.

Zespół z pracowni Modus Architects rozpoczął pracę od poszukiwań sposobu na maksymalne zminimalizowanie wpływu infrastruktury drogowej na środowisko. Architektom zależało, aby naziemne części tunelu wpisywały się w krajobraz oraz wyrażały zarówno architektoniczną, jak i techniczną jakość. Tak więc część naziemna, jak i podziemna miały tworzyć spójną i konsekwentną całość. To samo założenie dotyczyło obwodnicy - miała pozwolić obu miastom na funkcjonowanie jako część większej, wspólnej całości.

Inspiracją rzeźbiarskich portali tunelu było pokazanie postaci, które wyłaniają się z zakopanych pod ziemią traktów. Ekspresyjne formy wykonano przy użyciu betonu, do konstrukcji ścianek akustycznych wykorzystano drewno modrzewiowe, zaś kominy wentylacyjne skonstruowano ze stali kortenowej.

Architektura i krajobraz

W projektach inżynierii lądowej architekci muszą zmierzyć się z zadaniem połączenia różnych skal i kontekstów – infrastruktura, krajobraz, architektura i urbanistyczne decorum powinny iść ramię w ramię. W prezentowanym projekcie projektantom udało się powiązać wszystkie te dyscypliny. W ten sposób powstała konstrukcja, która z jednej strony jest wyrazem maestrii technicznej, z drugiej zaś dowodem troski o środowisko i krajobraz. Tunel nie zakłóca górskiego pejzażu, wręcz przeciwnie – zostaje w niego wpisany.

Tunel, który łączy

Włochy to doskonały przykład kraju o dużym rozwarstwieniu kontekstów naturalnych i historycznych. Poszczególne części kraju bardzo się od siebie różnią, a dystans geograficzny nie ułatwia tworzenia się więzi. Budowa obwodnicy w Południowym Tyrolu ma na celu zbliżyć do siebie dwa duże miasta. W podobny sposób można rozumieć współpracę, jakiej podjęli się architekci oraz inżynierowie podczas prac nad projektem tunelu. Współpraca interdyscyplinarna stwarza warunki, aby marginalizowana dotąd rola architekta w dużych projektach infrastrukturalnych ponownie wzrosła.