Ogrody deszczowe składają się głównie z gatunków roślin, które nie tylko są ładne, ale również oczyszczają wodę. Ich głównym zadaniem jest zbieranie i wykorzystywanie wody opadowej z pobliskich terenów, w tym z powierzchni utwardzonych. Jak zrobić ogród deszczowy ?

Ogrody deszczowe zapewniają:

Poprawę komfortu życia i zdrowia

Zwiększoną bioróżnorodność

Zmniejszenie ilość spływających wód deszczowych

Zmniejszenie ryzyka powodziowego

Poprawę jakości odprowadzanych wód opadowych

Zmniejszenie opłat za usługi wodne (w tym podlewanie ogrodu)

Zmniejszenie opłat za niezagospodarowaną wodę opadową

Poprawę estetyki otoczenia poprzez zwiększenie wartości nieruchomości

Ogrody deszczowe mogą mieć dowolną formę i kształt. Dzięki temu łatwo wkomponować takie założenie w układ dowolnego ogrodu przydomowego i cieszyć się rabatami z roślin stref nadwodnych. Dzięki pogłębieniu lub wyposażeniu go w szczelny zbiornik, można także zbierać w nim deszczówkę, budując dodatkowo zieloną infrastrukturę miasta.

Ogród deszczowy jest także w stanie polepszyć jakość wody dzięki jej biologicznemu oczyszczaniu i wprowadzaniu do głębszych warstw gleby. W przypadku gleby nie podatnej na wsiąkanie, jak glina, nadmiar wody może zostać odprowadzony przelewem do kanalizacji.

 Dodatkowym walorem ogrodów deszczowych jest możliwość łączenia ich w rozbudowany system małej retencji. Redukuje to powierzchniowy spływ wód opadowych i powoduje poprawę  jakości wody.

Stosując odpowiednią roślinność oraz warstwy filtrujące podłoża, ogród deszczowy jest w stanie wstępnie oczyścić wodę i wprowadzić ją do głębszych warstw gleby. W ten sposób w krajobrazie zostaje zatrzymana woda opadowa. Jeżeli warunki gruntowe nie sprzyjają wsiąkaniu wody (na przykład mamy do czynienia z glebą gliniastą) to nadmiar wody może być odprowadzony do kanalizacji przelewem awaryjnym.

Dzięki temu, że woda jest przyswajana przez rośliny w ramach procesów fizjologicznych i jej transpiracji  (czyli parowaniu wody z nadziemnych części roślin) zostanie ona przetrasnportowana do atmosfery. Z kolei fitoremediacja (czyli zdolności usuwania przez rośliny zanieczyszczeń), sprawia, że woda jest znacznie lepszej jakości.

Ogród deszczowy może zarówno infiltrować wodę opadową jak i być rozwiązaniem szczelnym, którego zadaniem jest retencja. Ewapotranspiracja (parowanie) zarówno w jednym, jak i drugim przypadku minimalizuje odpływ. Objętość ogrody deszczowego musi uwzględniać wskaźnik tzw. lokalnego opadu obliczeniowego. W przypadku opadów o dużym natężeniu przelew awaryjny kieruje wodę do systemu małej retencji, kanalizacji deszczowej lub też specjalnej studni chłonnej.

5 kroków do urządzania ogrodu deszczowego

Szacowanie ilości wody do wykorzystania w ogrodzie deszczowym

Trzeba policzyć powierzchnię dachu odprowadzającego wodę oraz struktur utwardzonych (chodnika, podjazdu, parkingu) z których, dzięki odpowiednim spadkom, będzie spływać woda. Na każdy 1 m kwadratowy powierzchni nieprzepuszczalnej należy przewidzieć 30 dm³ (30 litrów) pojemności ogrodu deszczowego. Na każde 100 metrów kwadratowych nawierzchni utwardzonej, należy przewidzieć 6 metrów kwadratowych powierzchni obiektu małej retencji o średniej głębokości 0,5 m. Te wskaźniki pozwalają na zaprojektowanie powierzchni ogrodu deszczowego.

Sprawdzanie podłoża

W badaniach gruntowych wykonywanych przed realizacją każdej inwestycji budowlanej możemy sprawdzić z jakim podłożem mamy do czynienia. Jeżeli nie posiadamy takich badań, rodzaj podłoża możemy zweryfikować samodzielnie lub z pomocą specjalisty – geologa lub projektanta instalacji sanitarnych.

Podłoże przepuszczalne

Można urządzić ogród deszczowy zakładając, że woda będzie przenikać do głębszych warstw gleby, a na powierzchni pozostawać będzie tylko okresowo, bezpośrednio po wystąpieniu opadu. Taki ogród będzie więc tzw. „suchym ogrodem deszczowym”. W przypadku ekstremalnego opadu woda może się przelać w stronę istniejącego wpustu kanalizacji deszczowej, studni chłonnej lub na dalszą część ogrodu, w zależności od ukształtowania terenu.

Podłoże nieprzepuszczalne

„Mokry ogród deszczowy” można urządzić w gruncie lub w pojemniku. W przypadku takiego ogrodu, nadmiar wody może być odprowadzany poza zbiornik za pomocą drenażu i grawitacyjnie kierowany dalej – na trawnik, do kolejnego ogrodu deszczowego, do studni chłonnej, a w ostateczności do kanalizacji deszczowej.

Dobór roślin i pozostałych materiałów do ogrodu deszczowego

Rośliny powinny być dobrane według klucza naturalnych, polskich zbiorowisk roślinnych występujących w ekosystemach wodnych, nadwodnych i okresowo zalewanych wodą. Dobierając roślinność do ogrodu deszczowego warto pamiętać, że z biegiem czasu będzie się ona zmieniać i rozrastać, warto więc wziąć pod uwagę rozmiar roślin w wieku dojrzałym, szczególnie w przypadku drzew i dużych krzewów. Takie informacje można znaleźć w specjalistycznej literaturze i katalogach roślin.

Jakie kategorie roślin pasują do ogrodu deszczowego ?

Trawy i byliny hydrofitowe tolerujące suszę (do tzw. „suchych ogrodów deszczowych” i miejsc wyniesionych w ogrodach urządzonych w gruncie)

Trawy i byliny hydrofitowe przybrzeżne (tzw. pierwszej strefy bagiennej), do sadzenia na obszarach zalewanych wodą do poziomu ok. 30 cm.

Rośliny wodne, do sadzenia w wodzie głębszej niż 30cm.

W dużych ogrodach deszczowych można sadzić również drzewa i krzewy.

Wykonanie ogrodu deszczowego

Ze względu na działanie wyróżniamy trzy typy ogrodów deszczowych: suchy, mokry i w pojemniku.

Ogród deszczowy w gruncie przepuszczalnym (tzw. „ogród suchy”).

Kiedy grunt, na którym wykonujemy ogród deszczowy jest przepuszczalny dla wody, która w niego wsiąka, można urządzić „suchy ogród deszczowy”.

Żeby ochronić przed zawilgoceniem fundamenty budynków, odsuń ogród o co najmniej 5m od najbliższych zabudowań. Jedynym ograniczeniem realizacji takiego ogrodu może być pobliska strefa ochrony ujęć wód. Wtedy należy wyeliminować ryzyko zanieczyszczenia wód podziemnych lub zdecydować się na ogród szczelny. Dużą zaletą ogrodów suchych jest fakt, że w sprzyjających warunkach nie trzeba wykonywać przelewu awaryjnego ponieważ woda sprawnie przesącza się do głębszych warstw gruntu.

Szczelny ogród deszczowy w gruncie (tzw. „ogród mokry”)

Jeżeli grunt jest nieprzepuszczalny lub z jakiegoś powodu infiltracja wody opadowej jest ograniczona (np. istnieje obawa związana z jej czystością), można urządzić tzw. „ogród mokry”, zagłębiony w gruncie ze szczelnym dnem. Taki ogród ze względu na możliwość szybkiego przepełnienia, musi być wyposażony w przelew awaryjny umożliwiający odprowadzenie nadmiaru zgromadzonej wody.

Pielęgnacja i utrzymanie ogrodu deszczowego

Ogrody deszczowe, podobnie jak i inne elementy powierzchniowych systemów odwodnieniowych, nie wymagają szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych – zwłaszcza, jeśli do obsadzenia ich użyto odpowiednich roślin rodzimych, odpornych na lokalne warunki atmosferyczne. Nie wymagają one podlewania (z wyjątkiem długich okresów suszy) ani nawożenia. Jednak aby w pełni spełniały swoją rolę i efektywnie zmniejszały obciążenie środowiska naturalnego zanieczyszczeniami, należy je użytkować uwzględniając następujące prace eksploatacyjne:

-  pielęgnację roślinności, usuwanie roślin obumarłych, w razie potrzeby uzupełnianie ubytków;

- raz w roku (wczesną wiosną tuz przed rozpoczęciem wegetacji) koszenie/ścinanie naziemnych, uschniętych części roślin (na wysokości 2-10 cm, w zależności od gatunku rośliny głębokości wody, itp.);

- bieżącą kontrolę stanu technicznego dopływów, elementów przepływowych, odpływów i innych elementów technicznych (jak rury, dreny);

- czyszczenie i udrażnianie studzienek kontrolnych i w razie potrzeby płukanie przewodów drenarskich, jeśli ogród jest w nie wyposażony;

- kontrolę akumulacji osadów resztkowych w obiekcie, w razie potrzeby odmulanie do pierwotnego poziomu dna (poziomu zaprojektowanego);  likwidowanie uszkodzeń konstrukcyjnych powstających m.in. wskutek erozji wodnej, uzupełnienie, przemieszczanie poprzesuwanych kamieni i warstwy ściółki żwirowej oraz ich uzupełnienie;

- jeżeli do ogrodu deszczowego założonego w gruncie spływa woda z nawierzchni utwardzonych: systematyczne usuwanie ewentualnych zanieczyszczeń (np. puszek, butelek, opakowań foliowych itp.) i osadów.

- w okresie wiosennym zapewnianie spływu wody z jezdni i chodników poprzez wykonywanie przecinek w śniegu na poboczach i usuwanie śniegu z poboczy w miejscach powodujących podtopienia;

- w okresie zimowym usuwanie śniegu z poboczy i chodników.

Źródło: Gdańskie wody

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!