Współcześnie nadrzędnym celem kształtowania przestrzeni publicznych jest funkcjonalność. Ale ergonomia to nie wszystko. Równie ważne są estetyka, minimalizm i prostota w projektowaniu miejskiej zabudowy.

Współcześnie w sferze miejskiej coraz większą uwagę przywiązuje się do odpowiedniego projektowania i zagospodarowywania przestrzeni przy budynkach lub pomiędzy nimi, czyli skwerów, pasaży i ulic. Celem tego jest między innymi zachęcanie mieszkańców i turystów do pieszego przemieszczania się i aktywności fizycznej. W tego rodzaju założeniach nadrzędną rolę odgrywa zasada funkcjonalności, która rozumiana jest jako świadome kształtowanie przestrzeni oraz użyteczność i dostępność. Optymalna funkcjonalność pojawia się wtedy gdy pieszy czuje, że deptak czy skwer miejski są przestrzeniami, po których przemieszczanie się jest intuicyjne, wygodne i bezpieczne. Przy tym ważne są elementy zieleni, małej architektury oraz wykorzystanie ukształtowania terenu. Czasem nowoczesne przestrzenie miejskie są bardzo ambitne w swoich założeniach i charakterystyczne, jak np. City Lounge w szwajcarskim St. Gallen, które jest przykładem przestrzeni do wypoczynku, połączonej z tkanką miejską i minimalistyczną estetyką.

Mała architektura w mieście

Minimalizm małej architektury miejskiej manifestuje się w użytych materiałach – najczęściej wielofunkcyjnych betonowych prefabrykatach, służących do projektowania nawierzchni, obrzeży, donic, kwietników, murków i ławek. Wiele z elementów małej architektury może pełnić rolę jednocześnie siedziska i murku. Podstawą dobrego projektu jest nawierzchnia, która w połączeniu z małą architekturą ma tworzyć spójną przestrzeń zachęcającą do wypoczynku. Nowoczesne regularne, geometryczne kształty małej architektury miejskiej w połączeniu z odcieniami szarości, koretnu czy lekkich beży stanowią kontrast dla pasów zieleni. Ciekawym przykładem takiej aranżacji jest Park Centralny w Olsztynie. W miejscu, gdzie znajduje się nowoczesna fontanna otoczona zielenią parku, nawierzchnię wykonano z szarej kostki. Z kostek i płyt betonowych bardzo często wykonywane są również pasaże miejskie czy promenady. Przykładem aranżacji deptaka o reprezentacyjnym i rekreacyjnym charakterze jest nabrzeże w pobliżu skweru Kościuszki w Gdyni. Czasem jednak w przestrzeniach miejskich nawierzchnia ma być po prostu dobrym tłem dla dominanty architektonicznej. Tak jest na przykład przy stadionie w Poznaniu, gdzie kostka brukowa stanowi doskonałe otoczenie dla tej budowli. Oprócz aspektów związanych z łączeniem różnych funkcji, współczesne przestrzenie miejskie muszą cechować się jeszcze dwoma ważnym cechami.

Miasto przyjazne mieszkańcom

Istotnym aspektem przy kształtowaniu skwerów, placów, pasaży lub sąsiedztwa ulic jest ich dostępność i otwartość. Nowoczesna przestrzeń po prostu musi być wolna od ograniczeń!

Istotnym aspektem przy kształtowaniu skwerów, placów, pasaży lub sąsiedztwa ulic jest ich dostępność i otwartość. Nowoczesna przestrzeń po prostu musi być wolna od ograniczeń!
W szczególności chodzi tu o niepełnosprawnych w mieście i eliminację niepotrzebnych barier. Efekt ten osiąga się poprzez jej właściwe kształtowanie i zastosowanie odpowiedniej nawierzchni, w którą wkomponowane są ułatwienia dla osób niewidomych i niedowidzących, np. w postaci ścieżek prowadzących z polami uwagi.

W nowo utworzonych przestrzeniach skwerów, placów, pasaży czy chodników przy arteriach miejskich nawierzchnia wykonywana jest najczęściej z płyt betonowych o gładkiej fakturze i odpowiednich parametrach technicznych. Zwykle ciągi piesze budowane są z elementów o grubości równej lub wyższej niż 6 cm, co jest związane z koniecznością zapewnienia wjazdu na nie samochodów służb ratowniczych czy obsługujących infrastrukturę miejską. Najczęściej na placach stosuje się płyty o dużych formatach, co sprawia, że ilość łączeń pomiędzy nimi jest mniejsza. Przy prawidłowym ułożeniu i wyprofilowaniu nawierzchni, zarówno panie na szpilkach, jak i matki z wózkami dziecięcymi, czy osoby na wózkach inwalidzkich, nie mają problemu z przemieszczaniem się po nich.

Przykładem takiej realizacji może być rynek w miejscowości Boguchwała, gdzie przy zabytkowym budynku, w którym mieści się centrum kultury, zaprojektowano wielofunkcyjny plac z miejscami do wypoczynku i zabawy. Nawierzchnia tego placu została wykonana z multifunkcyjnej kostki brukowej. W podobny sposób został zaprojektowany plac przy bryle nowego pawilonu dworca Warszawa Zachodnia. W tym wypadku zastosowano kostki brukową o wymiarach 60x20 cm, co zapewnia dostępność przestrzeni dla wszystkich grup użytkowników, czyli dla rodziców z dziećmi, osób starszych i z niepełnosprawnościami.

Wielofunkcyjność we współczesnym mieście to z jednej strony umiejętność prawidłowego projektowania z uwzględnieniem małej architektury, doboru nawierzchni i zachowaniu spójności estetycznej. Z drugiej uszanowanie egalitaryzmu i dostępności, która musi być zapewniona wszystkim użytkownikom.

Źródło: Polbruk

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!